Kurban kesmek farz mı, kimlere farz? Kimler kurban kesmelidir? DİYANET
KURBAN KESMEK FARZ MI? | Mübarek Kurban Bayramı’nın yaklaşmasıyla birlikte kurban kesmenin kimlere farz olduğu araştırılıyor. Hz. İbrahim’in, oğlu Hz. İsmail’i Allah’a kurban olarak sunmasına dayanan bu bayramda, akıl sıhhati yerinde olan ve muhakkak bir maddi güce sahip olan her Müslüman kurban kesmekle yükümlüdür. Pekala Kurban kesmek farz mı, kimlere farz? Kimler kurban kesmelidir? İşte merak edilenler…
KURBAN KESMEK FARZ MI?
Kurban kesmek, muhakkak koşulları yerine getiren tüm Müslümanlara farz kılınmıştır. Yüce Allah, Hac Müddeti’nin 34. ayetinde şöyle buyurmuştur: “…Biz her ümmete bir kurban ibâdeti belirledik ki, kendilerine rızık olarak verdiğimiz hayvanları kurban ederken üzerlerine Allah’ın ismini ansınlar. Şunu uygun bilin ki, sizin ilâhınız tek bir ilâhtır; öyleyse artık O’na teslim olun…”
KURBAN KESMEK KİMLERE FARZ? KİMLER KURBAN KESMELİDİR?
Diyanet İşleri Başkanlığı’nın resmi internet sitesinde “Kimler kurban kesmekle yükümlüdür?” sorusuna şu karşılık verilmiştir:
“Kurban kesmek, akıl sıhhati yerinde, büluğa ermiş, temel gereksinimleri ve borçlarından öteki nisap ölçüsü mala sahip olup seferi olmayan her Müslümanın yerine getirmekle yükümlü olduğu malî bir ibadettir. Bu malın artıcı (nâmî) olup olmadığına ve üzerinden bir yıl geçip geçmediğine bakılmaz. Buna nazaran üstte zikredilen kaideleri taşıyıp, temel gereksinimlerinden ve borcundan öbür 80,18 gr. altın yahut kıymetinde para ya da eşyaya sahip olan kimselerin kurban kesmesi gerekir.“
KURBANIN DİNİ DESTEĞİ NEDİR?
Kurban, Kur’ân-ı Kerîm, Sünnet ve icmâ ile sabit bir ibadet olup hicretin ikinci yılında yasal kılınmıştır. Kur’ân-ı Kerîm’de şöyle buyrulmaktadır: “Allah’ın kendilerine rızık olarak verdiği (kurbanlık) hayvanlar üzerine aşikâr günlerde (onları kurban ederken) Allah’ın ismini ansınlar. Artık onlardan siz de yiyin, fakire yoksula de yedirin.” (el-Hac, 22/28), “Her ümmet için Allah’ın kendilerine rızık olarak verdiği hayvanlar üzerine ismini ansınlar diye kurban kesmeyi legal kıldık.” (el-Hac, 22/34).
Sahih hadis kaynaklarında yer alan rivâyetlerde, Hz. Peygamber (s.a.s.), Kurban Bayramında Allah katında en şirin ibadetin kurban kesmek olduğunu, kurbanın kesilir kesilmez Allah katında makbul olacağını ve kurban edilen hayvanın boynuzu, tırnağı da dâhil olmak üzere her şeyinin kişinin hayır hanesine yazılacağını söz etmiştir (Tirmizî, Edâhî, 1 [1493]; İbn Mâce, Edâhî, 3 [3126]). Hakikaten kendisi de kurbanın legal kılınmasından itibaren vefat edinceye kadar her yıl kurban kesmiştir (Tirmizî, Edâhî, 11 [1506-1507]; bkz. Buhârî, Hac, 117, 119 [1712, 1714]; Müslim, Edâhî, 17 [1966]).
Ayrıca hicretin ikinci yılından günümüze kadarki süreçte Müslümanların kurban kesmeleri, bu konuda görüş birliği olduğunu da göstermektedir.
KURBAN İBADETİNİN MAHİYETİ VE KARARI NEDİR?
Sözlükte yaklaşmak, Allah’a (c.c.) yakınlaşmaya vesile olan şey manalarına gelen kurban, dinî bir terim olarak, Allah’a yaklaşmak ve O’nun isteğine ermek için ibadet gayesiyle, belli kuralları taşıyan hayvanı tarzına uygun olarak kesmeyi ve bu emelle kesilen hayvanı söz eder. Kurban Bayramı’nda kesilen kurbana “udhiyye”, hacda kesilen kurbana ise “hedy” denir.
Akıl sıhhati yerinde, hür, mukim ve dinî ölçülere nazaran varlıklı sayılan mümin, İlâhî rızayı kazanmak gayesiyle kurbanını kesmekle hem Cenâb-ı Hakka yaklaşmakta, hem de maddî durumlarının yetersiz olması sebebiyle kurban kesemeyenlere yardımda bulunmaktadır. Bu ibadetin ruhunda Hakk’a yakınlık ve halka fedakârlıkta bulunma anlayışı vardır. Kurban, bir Müslümanın bütün varlığını, gerektiğinde Allah yolunda feda etmeye hazır olduğunun bir nişanesidir.
Mezheplerin birçoklarına nazaran, udhiyye kurbanı kesmek sünnettir (İbn Rüşd, Bidâyetü’l-müctehid, 1/429). Hanefî mezhebinde ise tercih edilen görüş, kurbanın vacip olduğudur (Merğinânî, el-Hidâye, 8/146). Kurban, -fıkhî kararı ne olursa olsun- Müslüman toplumların makul simgesi ve şiarı sayılan ibadetlerden biri olarak asırlardan beri bilhassa milletimizin dinî hayatında değerli bir yer tutmaktadır.
